گاهی ممکن است دندان مصنوعی شما، به‌ویژه در طول روز یا هنگام غذا خوردن، کمی جا به جا شود و احساس ثباتی که انتظار دارید را نداشته باشد. این موضوع برای بسیاری از افراد طبیعی است و خوشبختانه راه‌حل ساده‌ای دارد: چسب دندان مصنوعی.
چسب دندان مصنوعی ماده‌ای مخصوص است که بین لثه و پایه پروتز قرار می‌گیرد تا دندان مصنوعی بهتر در جای خود بنشیند، حرکت نکند و حس اطمینان بیشتری هنگام صحبت، خندیدن یا خوردن غذا ایجاد کند. در واقع، این چسب یک فاکتور کمک کننده موقت برای افزایش ثبات است، نه جایگزینی برای تنظیم یا تعویض پروتز.
در این مقاله به زبان ساده توضیح می‌دهیم که چسب دندان مصنوعی چیست، چگونه استفاده میشود، چه برندهایی معتبرتر هستند و آیا میتوان نسخه خانگی آن را تهیه کرد یا خیر.
معرفی چسب دندان مصنوعی
چسب دندان مصنوعی یک ماده کمکی است که برای محکم‌تر کردن پروتز روی لثه استفاده میشود. یعنی اگر دندان مصنوعی شما کمی بازی میکند، موقع حرف زدن بالا می‌آید، زیرش غذا می‌رود یا وقتی می‌خندید احساس محکم بودن نمی‌کنید، چسب دقیقا برای همین موقعیت‌ها ساخته شده است.
این چسب‌ها معمولا به شکل کرم، پودر یا نوار آماده هستند. وقتی آنها را روی سطح داخلی دندان مصنوعی می‌زنید و پروتز را روی لثه قرار می‌دهید، با بزاق دهان فعال میشوند و یک لایه نازک چسبناک بین لثه و پروتز ایجاد می‌کنند. نتیجه‌اش این است که:
- پروتز کمتر حرکت میکند،
- زیر آن کمتر غذا می‌رود،
- حرف‌زدن راحت‌تر میشود،
- و فرد احساس میکند دندانش "جای خودش" است.
نکته مهم این است که چسب، جای تنظیم دندان مصنوعی را نمی‌گیرد. یعنی اگر پروتز برای شما گشاد شده، لثه‌تان تحلیل رفته یا از اول فیت خوبی نداشته، چسب فقط موقتاً کمک میکند و باید برای ریلاین یا ساخت مجدد به دندانپزشک مراجعه کنید. اما برای کسانی که پروتزشان خوب است و فقط گاهی تحت تاثیر عواملی شل میشود (مثلاً صبح خوب است، عصر شل میشود یا در مهمانی‌ها می‌خواهند مطمئن باشند)، چسب دندان مصنوعی یک کمک فوق العاده است.
این چسب‌ها طوری ساخته میشوند که بی‌ضرر، بدون طعم آزاردهنده و قابل شستوشو باشند. شب می‌توانید پروتز را دربیاورید، چسب را بشویید و فردا دوباره از آن استفاده کنید. به همین دلیل هم باید از برندهای مطمئن استفاده شود، چون قرار است مستقیم با بافت دهان در تماس باشد.
قیمت چسب دندان مصنوعی
قیمت چسب دندان مصنوعی بسته به برند، نوع بسته بندی (کرم، پودر یا نوار) و کشور تولیدکننده متفاوت است. در ایران، قیمت چسب‌های وارداتی بین ۲۵۰ تا ۸۰۰ هزار تومان است.
چسب‌های کرمی معمولاً گران‌تر اما بادوام‌ترند، در حالی‌که نوع پودری یا نواری اقتصادی‌تر محسوب میشوند.
نکته مهم این است که چسب باکیفیت علاوه بر ایجاد چسبندگی مناسب، باید فاقد فلزات سنگین، الکل یا مواد تحریک کننده باشد. بنابراین، توضیه دندان فیکس این است که این چسب ها را از داروخانه‌ها یا کلینیک‌های معتبر دندانپزشکی تهیه کنید.
بهترین برند چسب برای دندان مصنوعی
انتخاب چسب مناسب برای دندان مصنوعی اهمیت زیادی دارد، چون اگر ترکیب چسب با بزاق یا لثه شما سازگار نباشد، ممکن است باعث التهاب، سوزش یا حتی لغزش پروتز شود. به همین دلیل، آشنایی با برندهای معتبر، چه ایرانی و چه خارجی، کمک میکند تصمیم درستی بگیرید و از پروتز خود با اطمینان استفاده کنید.
چسب‌های ایرانی
در حال حاضر، تعداد برندهای ایرانی چسب دندان مصنوعی محدود است، اما چند شرکت دارویی داخلی در سال‌های اخیر محصولات قابل قبولی تولید کرده‌اند. این برندها معمولاً از مواد بی‌ضرر استفاده می‌کنند و قیمت پایین‌تری نسبت به نمونه‌های خارجی دارند.
- چسب دندان مصنوعی داروپخش: از معدود برندهای تولید داخل که ترکیب ملایمی دارد و برای استفاده روزانه مناسب است. چسبندگی متوسطی دارد و برای پروتزهای سبک پیشنهاد میشود.
- چسب دندان مصنوعی رازک: محصولی با پایه گیاهی و بافت نرم‌تر که برای افرادی با لثه حساس طراحی شده است. در داروخانه‌های بزرگ تهران و شهرهای بزرگ به‌راحتی پیدا میشود.
البته باید توجه داشت که چسب‌های ایرانی هنوز از نظر ماندگاری و طعم در سطح برندهای خارجی قرار نگرفته‌اند، اما برای استفاده موقتی یا اقتصادی گزینه‌های بدی نیستند.
چسب‌های خارجی دندان مصنوعی
در بازار ایران برندهای خارجی متنوعی وجود دارند که از نظر قدرت چسبندگی، ماندگاری و ایمنی با استانداردهای جهانی مطابقت دارند. در ادامه معروف‌ترین و پرکاربردترین آنها را معرفی می‌کنیم:
- Fixodent: برند آمریکایی معروف که از نظر ماندگاری و چسبندگی در صدر جدول قرار دارد. نسخه‌های مخصوص لثه‌های حساس و طعم‌دار نیز دارد.
- Corega (کُرگا): محصول شرکت GlaxoSmithKline انگلستان و یکی از پرفروش‌ترین برندها در ایران. فاقد روی است و برای افرادی که پوست یا لثه حساس دارند، توصیه میشود.
- Poligrip (پُلی‌گریپ): برند معتبر بریتانیایی با فرمول ضدبو و خاصیت محافظتی بالا. نوع Ultra Fresh آن با طعم ملایم نعنا حس تمیزی دهان را افزایش می‌دهد.
- Protefix: ساخت آلمان، در دو مدل کرم و پودر موجود است و برای کسانی که بزاق دهان کمی دارند بسیار مؤثر است.
- Fittydent: برند اتریشی با دوام زیاد که ضدآب است و حتی هنگام نوشیدن یا خوردن غذاهای مرطوب، چسبندگی خود را از دست نمی‌دهد.
اگر به دنبال چسبی اقتصادی برای استفاده کم هستید، برندهای ایرانی مثل داروپخش یا رازک می‌توانند گزینه خوبی باشند. اما اگر دوام، ماندگاری و حس طبیعی برایتان مهم است، برندهای Corega، Fixodent یا Protefix از بهترین انتخاب‌ها محسوب میشوند.
دندانپزشک می‌تواند با توجه به نوع پروتز و وضعیت لثه‌تان، بهترین گزینه را برای مصرف روزانه یا موردی پیشنهاد دهد.
آیا میتوان در خانه چسب دندان مصنوعی ساخت؟
به‌صورت واقع بینانه: خیر، بهتر است این کار را در خانه انجام ندهید. چسب دندان مصنوعی یک محصول معمولی مثل چسب کاغذ یا ژل مو نیست که با چند ماده خانگی درست شود. این چسب‌ها برای استفاده داخل دهان ساخته میشوند؛ یعنی باید از نظر ایمنی، pH، حساسیت زایی، ماندگاری و سازگاری با بزاق تست شده باشند.
چیزی که ما در خانه درست می‌کنیم نه این تست‌ها را دارد، نه استریل است و نه کیفیتش قابل پیش بینی است.
در بعضی سایت‌ها یا ویدئوها پیشنهاد میشود از نشاسته، آرد، ژلاتین، آدامس یا حتی عسل غلیظ برای چسباندن دندان مصنوعی استفاده کنید. مشکل این روش‌ها این است که:
- این مواد برای تماس طولانی با مخاط دهان طراحی نشده‌اند.
- ممکن است باعث قارچ دهان (کاندیدیازیس) یا بوی بد شوند.
- به‌خاطر رطوبت دهان، خیلی زود شل میشوند و پروتز دوباره حرکت میکند.
- اگر بخش‌هایی از آن جدا شود و به حلق برود، خطر بلع یا خفگی خفیف هم دارد.
مهم‌تر از همه، بعضی مواد خانگی می‌توانند زخم روی لثه ایجاد کنند؛ به‌خصوص اگر لثه کمی تحلیل رفته باشد یا پروتز از اول فیت خوبی نداشته باشد.
اگر دندان مصنوعی شما مرتباً لق میشود، مشکل شما «نداشتن چسب» نیست، مشکل «فیت نبودن پروتز» است. لثه و استخوان فک در طول زمان تغییر شکل می‌دهند و پروتز قدیمی روی آنها شل میشود. در این شرایط بهترین کار ریلاین (زیرسازی و تنظیم مجدد پروتز) یا حتی ساخت پروتز جدید است، نه ساخت چسب خانگی.
سوالات متداول
- آیا چسب دندان مصنوعی برای هر روز استفاده مناسب است؟
خیر. استفاده روزانه و مداوم ممکن است باعث وابستگی شود. بهتر است فقط در مواقع خاص مثل بیرون رفتن یا رویدادهای طولانی استفاده شود. - چگونه باید چسب دندان مصنوعی را تمیز کرد؟
شبها پروتز را از دهان خارج کرده و با آب گرم و مسواک نرم بشویید تا باقیمانده چسب کاملا پاک شود. - آیا چسب دندان مصنوعی طعم دارد؟
بیشتر برندهای معتبر بدون طعم تولید میشوند، اما برخی مدلها با طعم نعناع یا ملایمتر موجودند. - اگر چسب زیادی استفاده کنم چه میشود؟
چسب زیاد نهتنها فایده‌ای ندارد بلکه باعث تراوش ماده به داخل دهان و ایجاد حس چسبندگی ناخوشایند میشود. مقدار کمی برای هر بار کافی است. - آیا چسب دندان مصنوعی حساسیتزا است؟
در افراد با پوست یا لثه حساس ممکن است تحریک یا سوزش خفیف ایجاد شود. در این صورت باید مصرف را قطع و با پزشک مشورت کرد. - آیا میتوان با وجود چسب دندان مصنوعی غذاهای سفت خورد؟
بله، در صورت استفاده درست از چسب، می‌توانید به‌راحتی غذا بخورید. البته بهتر است از گاز زدن خوراکیهای خیلی سفت خودداری کنید. - از کجا بفهمم چسب من نیاز به تعویض دارد؟
اگر چسب خشک، بیاثر یا تغییر رنگ داده است، باید تعویض شود. معمولاً هر تیوپ تا ۶ ماه پس از باز شدن قابل استفاده است.
کلام پایانی
چسب دندان مصنوعی اگر درست انتخاب و به‌درستی استفاده شود، می‌تواند تفاوت بزرگی در کیفیت زندگی ایجاد کند. این چسب‌ها کمک می‌کنند پروتز در جای خود ثابت بماند، هنگام صحبت یا غذا خوردن نلغزد و احساس اطمینان بیشتری در لبخند داشته باشید.
با این حال باید به یاد داشت که چسب جای تنظیم تخصصی دندان مصنوعی را نمی‌گیرد. اگر پروتز شما شل شده یا به‌سختی روی لثه می‌نشیند، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید تا مشکل اصلی بررسی شود. استفاده‌ی موقت از چسب‌های معتبر می‌تواند تا زمان تنظیم یا ساخت پروتز جدید، راحتی بیشتری برایتان فراهم کند.
بهترین نتیجه زمانی به دست می‌آید که از برندهای استاندارد و ایمن استفاده کنید، بهداشت پروتز را روزانه رعایت نمایید و در صورت بروز هرگونه سوزش یا تغییر در لثه، مصرف چسب را قطع کرده و مشورت تخصصی بگیرید. چسب دندان مصنوعی اگر به‌درستی مصرف شود، می‌تواند نه‌فقط دندان، بلکه اعتمادبه‌نفس لبخندتان را هم محکم‌تر کند.
