بسیاری از افرادی که ایمپلنت انجام داده‌اند، تصور می‌کنند این دندان‌های مصنوعی نیازی به مراقبت خاص ندارند و دیگر خبری از جرم گیری یا نگرانی بابت پوسیدگی نیست. اما واقعیت دقیقاً برعکس است.
هرچند ایمپلنت از فلز تیتانیوم ساخته شده و خودش دچار پوسیدگی نمی‌شود، اما بافت‌های زنده اطراف آن یعنی لثه و استخوان فک همچنان در معرض آسیب هستند. اگر روی تاج یا اطراف پایه ایمپلنت جرم، باکتری یا پلاک جمع شود، می‌تواند منجر به التهاب لثه، تحلیل استخوان و در نهایت لق شدن ایمپلنت شود.
به همین دلیل، جرم گیری ایمپلنت یکی از مهم‌ترین اقدامات مراقبتی پس از درمان است. این کار نه تنها به تمیزی و زیبایی لبخند کمک می‌کند، بلکه تضمین می‌کند ایمپلنت شما سال‌ها بدون درد، التهاب یا آسیب باقی بماند.
در ادامه، به‌صورت ساده و کاربردی توضیح می‌دهیم چرا جرم گیری ایمپلنت ضروری است، هر چند وقت باید انجام شود و چگونه مانع از عفونت و خرابی ایمپلنت شویم.
چرا ایمپلنت دندان نیاز به جرمگیری دارد؟
ایمپلنت پوسیده نمی‌شود، اما لثه و استخوان اطراف آن زنده‌اند و آسیب می‌بینند. وقتی پلاک میکروبی روی تاج یا اطراف پایه جمع میشود، ابتدا التهاب خفیف لثه ایجاد می‌کند. اگر پاک نشود، التهاب به استخوان می‌رسد و به پری ایمپلنتیت تبدیل میشود. نتیجه می‌تواند تحلیل استخوان و لق شدن ایمپلنت باشد.
سطح ایمپلنت و اجزای آن ریززبری‌هایی دارد که پلاک را راحت‌تر نگه می‌دارد. گاهی هم لبه روکش یا چسب اضافی زیر لثه باقی می‌ماند و محل تجمع باکتری میشود. این نواحی با مسواک معمولی کامل پاک نمی‌شوند و به جرم گیری حرفهای با ابزار مخصوص ایمپلنت نیاز دارند تا سطح فلزی خط و خش نگیرد.
جرم گیری منظم چند کار مهم انجام می‌دهد: پلاک و جرم را برمی‌دارد، التهاب را خاموش می‌کند، چفت و بست روکش و پیچ‌ها را چک می‌کند و خطاهای کوچک مثل سیمان باقیمانده را اصلاح می‌کند. برای افراد سیگاری، دیابتی، مبتلا به خشکی دهان یا کسانی که چند ایمپلنت دارند، این مراجعات باید کوتاه‌مدت‌تر باشد.
خلاصه اینکه جرم گیری ایمپلنت موضوع زیبایی صرف نیست؛ یک اقدام پیشگیرانه حیاتی است. با آن از التهاب، تحلیل استخوان و هزینه‌های زیاد بعدی جلوگیری می‌کنید و دوام ایمپلنت را سال‌ها افزایش می‌دهید.
تفاوت جرم گیری ایمپلنت با دندان طبیعی چیست؟
اگر تا به حال جرم گیری دندان طبیعی انجام داده باشید، ممکن است تصور کنید جرمگیری ایمپلنت هم دقیقاً همان روند را دارد. اما در واقع، تفاوت‌های مهمی میان این دو وجود دارد که رعایت آن‌ها برای حفظ سلامت ایمپلنت حیاتی است.
در جرم گیری دندان طبیعی، دندانپزشک از ابزارهای فلزی (اسکیلر) استفاده می‌کند تا جرم و پلاک چسبیده به سطح مینای دندان را جدا کند. دندان طبیعی ساختاری سخت و مقاوم دارد و خراش سطحی روی آن معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند.
اما در ایمپلنت، ما با سطحی کاملا متفاوت روبه‌رو هستیم که اگر با ابزار اشتباه تماس پیدا کند، ممکن است خراشیده یا زبر شود. این زبری باعث میشود باکتری‌ها راحت‌تر بچسبند و احتمال التهاب و عفونت افزایش یابد.
به همین دلیل، در جرم گیری ایمپلنت از ابزارهای پلاستیکی، فیبرکربنی یا تیتانیومی مخصوص استفاده میشود که سطح فلز را نمی‌خراشند. همچنین در اطراف ایمپلنت بافت لثه ظریف‌تر و حساس‌تر است، بنابراین جرم گیری باید با ظرافت و در عمق کنترل شده انجام شود.
بیشتر بخوانید: آیا دندان ایمپلنت شده خراب میشود؟
از دیگر تفاوت‌ها این است که در جرمگیری ایمپلنت، دندانپزشک علاوه بر تمیز کردن سطح، اتصالات، پیچ‌ها و سلامت لثه اطراف پایه را نیز بررسی می‌کند. در واقع این کار فقط تمیزکاری نیست؛ نوعی چکاپ فنی برای اطمینان از پایداری ایمپلنت محسوب میشود.
پس اگر ایمپلنت دارید، بهتر است جرم گیری را حتماً نزد دندانپزشکی انجام دهید که تجربه و ابزار مخصوص ایمپلنت دارد؛ چون یک جرمگیری نادرست ممکن است به‌جای پیشگیری، آغازگر آسیب به ایمپلنت باشد.
هر چند وقت باید جرم گیری ایمپلنت انجام شود؟
میزان مراجعه برای جرمگیری ایمپلنت بسته به وضعیت دهان، عادت‌های بهداشتی و سبک زندگی هر فرد متفاوت است، اما بهطور کلی هر شش ماه یکبار بهترین زمان برای جرم گیری و چکاپ دوره‌ای ایمپلنت محسوب میشود.
دندانپزشک در این جلسات علاوه بر تمیز کردن جرم و پلاک، سلامت لثه، استحکام پیچ‌ها و فیکس بودن تاج را نیز بررسی می‌کند. اگر در این مرحله التهاب یا تجمع باکتری دیده شود، معمولاً با درمان ساده برطرف میشود و از مشکلات جدی‌تر مثل پری ایمپلنتیت پیشگیری میشود.
البته در برخی افراد، فواصل جرمگیری باید کوتاه‌تر باشد. به‌عنوان مثال:
- افراد سیگاری یا مصرف‌کنندگان قلیان
- بیماران مبتلا به دیابت یا خشکی دهان
- کسانی که چند ایمپلنت یا پروتز کامل متکی بر ایمپلنت دارند
- افرادی که مستعد التهاب یا خونریزی لثه هستند
در این گروه‌ها، مراجعه هر ۳ تا ۴ ماه یکبار توصیه میشود.
به یاد داشته باشید: جرمگیری ایمپلنت فقط برای زیبایی نیست، بلکه یک اقدام پیشگیرانه برای افزایش طول عمر ایمپلنت و جلوگیری از لق شدن آن است. مراقبت منظم یعنی ایمپلنتی سالم، بدون التهاب و لبخندی ماندگار.
علائم نیاز به جرم گیری ایمپلنت
گاهی بدن به شما هشدار می‌دهد که زمان جرمگیری ایمپلنت فرا رسیده است. این علائم معمولاً در مراحل اولیه خود را نشان میدهند و اگر سریع اقدام کنید، به‌راحتی قابل درمان هستند. در ادامه مهم‌ترین نشانه‌هایی که نباید نادیده گرفته شوند را می‌خوانید:
- بوی بد یا طعم ناخوشایند در دهان: یکی از اولین علائم تجمع پلاک و جرم اطراف ایمپلنت است.
- خونریزی هنگام مسواک زدن یا نخ کشیدن: نشانه التهاب لثه در اطراف پایه ایمپلنت.
- قرمزی یا تورم لثه اطراف ایمپلنت: التهاب در بافت نرم اطراف ایمپلنت که اگر ادامه یابد، ممکن است به پری ایمپلنتیت منجر شود.
- احساس درد یا فشار هنگام جویدن: می‌تواند ناشی از التهاب یا شل شدن اتصالات تاج باشد.
- احساس لق شدن تاج یا تکان خوردن ایمپلنت: هشدار جدی است و باید فوراً بررسی شود.
اگر یکی از این علائم را تجربه می‌کنید، مراجعه به دندانپزشک را به تأخیر نیندازید. جرم گیری به موقع ایمپلنت می‌تواند مانع از عفونت و تحلیل استخوان شود و دوام درمان شما را برای سال‌ها تضمین کند.
بیشتر بخوانید: چه زمانی باید ایمپلنت دندان تعویض شود؟
آیا جرم گیری ایمپلنت درد دارد؟
خیر. جرم گیری ایمپلنت معمولاً بدون درد انجام میشود. اگر لثه حساس یا ملتهب باشد، ممکن است احساس کمی ناراحتی وجود داشته باشد که با بیحسی موضعی قابل کنترل است. بسیاری از بیماران بعد از جرم گیری احساس سبکی و تمیزی در دهان خود دارند.
مراقبت‌های بعد از جرم گیری ایمپلنت
مراقبت صحیح پس از جرم گیری ایمپلنت باعث میشود التهاب سریع‌تر فروکش کند و پلاک دوباره شکل نگیرد. این نکات ساده اما مؤثر را رعایت کنید:
- تا دو ساعت چیزی نخورید و ننوشید. اجازه دهید لثه آرام شود و مواد ضدمیکروبی اثر کنند.
- شب اول ملایم مسواک بزنید. از برس نرم استفاده کنید و اطراف ایمپلنت را با فشار کم تمیز کنید.
- نخ یا واترجت را از فردا شروع کنید. روزانه یکبار فضای بین ایمپلنت و روکش را تمیز کنید.
- دهانشویه کلرهگزیدین طبق تجویز استفاده کنید. معمولاً دو بار در روز و حداکثر یک تا دو هفته کافی است.
- خوراکی‌های نرم بخورید. ۲۴ تا ۴۸ ساعت نخست، غذاهای ولرم و غیرسخت انتخاب کنید.
- از سیگار و قلیان دوری کنید. نیکوتین ترمیم لثه را کند می‌کند و خطر التهاب را بالا می‌برد.
- روی همان سمت فشار وارد نکنید. دو تا سه روز از جویدن خوراکی‌های سفت با سمت درمان شده پرهیز کنید.
- یخ موضعی در صورت تورم خفیف کمک کننده است. هر نوبت ده دقیقه روی گونه بگذارید و استراحت دهید.
- داروهای تجویزشده را دقیق مصرف کنید. مسکن یا ژل لثه را طبق دستور استفاده کنید، نه بیشتر و نه کمتر.
- به علائم هشدار توجه کنید. اگر خونریزی ادامه دار، درد رو به افزایش، چرک یا لق شدن حس کردید، سریعاً تماس بگیرید.
- برنامه ویزیت بعدی را فراموش نکنید. معمولا چکاپ بعدی بین ۳ تا ۶ ماه آینده تعیین میشود.
با این روتین ساده، التهاب کنترل میشود، بافت لثه سالم می‌ماند و طول عمر ایمپلنت بطور چشمگیری افزایش می‌یابد.
سؤالات متداول
- آیا جرم گیری ایمپلنت درد دارد؟
خیر. جرمگیری ایمپلنت معمولن بدون درد است. اگر لثه شما کمی ملتهب یا حساس باشد، ممکن است احساس ناراحتی خفیفی داشته باشید که با بیحسی موضعی یا ژل بیحسکننده کاملا قابل کنترل است. - آیا جرمگیری ممکن است به ایمپلنت آسیب بزند؟
اگر توسط دندانپزشک یا متخصص بهداشت دهان با ابزار مخصوص ایمپلنت انجام شود، هیچ آسیبی به آن وارد نمی‌شود. ابزارهای فلزی معمولی برای ایمپلنت مناسب نیستند، اما ابزارهای تیتانیومی یا پلاستیکی مخصوص از خراش سطح فلز جلوگیری می‌کنند. - هر چند وقت یکبار باید ایمپلنت جرمگیری شود؟
بهطور معمول هر شش ماه یکبار کافی است. اما در افراد سیگاری، دیابتی یا دارای التهاب لثه، مراجعه هر ۳ تا ۴ ماه یکبار توصیه میشود. - آیا بعد از جرم گیری نیاز به دارو دارم؟
در بیشتر موارد خیر. تنها اگر التهاب یا خونریزی لثه وجود داشته باشد، دندانپزشک ممکن است دهانشویه آنتیباکتریال یا مسکن تجویز کند. - آیا میتوان جرم ایمپلنت را در خانه از بین برد؟
خیر. پلاک‌های چسبیده و جرم زیر لثه با مسواک یا نخ دندان از بین نمی‌روند و تنها با ابزار حرفهای در مطب قابل تمیز شدن هستند. - بعد از جرم گیری ایمپلنت میتوان غذا خورد؟
بهتر است تا دو ساعت پس از جرمگیری چیزی نخورید. بعد از آن، خوردن غذاهای نرم و ولرم بلامانع است. - اگر جرمگیری انجام ندهم چه میشود؟
عدم جرم گیری منظم باعث التهاب لثه، بوی بد دهان، تجمع باکتری و در نهایت تحلیل استخوان اطراف ایمپلنت میشود. این مسئله در طول زمان می‌تواند باعث شل شدن یا حتی از دست رفتن ایمپلنت شود.
جرم گیری منظم، ضامن عمر طولانی ایمپلنت
ایمپلنت دندان درمانی ماندگار است، اما ماندگاری آن به مراقبت شما وابسته است. برخلاف تصور بسیاری از بیماران، ایمپلنت هم مانند دندان طبیعی به جرم گیری و بررسی دوره‌ای نیاز دارد. پلاک و جرم اطراف آن نه‌تنها ظاهر لبخند را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند باعث التهاب لثه، تحلیل استخوان و در نهایت لق شدن ایمپلنت شود.
با انجام جرم گیری منظم، حفظ بهداشت دهان و مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک، میتوانید اطمینان داشته باشید که ایمپلنت شما سال‌ها بدون درد، التهاب یا نگرانی باقی می‌ماند. مراقبت از ایمپلنت تنها چند دقیقه در روز زمان می‌برد، اما نتیجه آن لبخندی سالم و مطمئن برای سال‌های طولانی است.
